Tram en bus in de knel bij Noord-Zuidlijn

Delen van Amsterdam en omliggende gemeenten krijgen bij de komst van de Noord-Zuid-metrolijn te maken met een duidelijke verslechtering van het openbaar vervoer. Die conclusie trekt de ROVER-afdeling Regio Amsterdam op basis van het studierapport ‘Netoptimalisatie’ van de gemeente Amsterdam. ROVER komt daarmee tot een minder rooskleurige gevolgtrekking dan de gemeente, die stelt dat hier en daar slechts een ‘marginale’ achteruitgang zal optreden. De Noord-Zuidlijn moet gaan lopen van Amsterdam-Noord (Buikslotermeerplein) naar Amsterdam-Zuid (station Zuid/WTC). Tussen het Centraal Station en het RAI-complex krijgt de metrolijn slechts drie stations. Daarmee kan de Noord-Zuidlijn geen optimale vervanger zijn van het fijnmazige tram- en busnet, dat veel meer directe verbindingen biedt. Toch zullen heel wat tram- en buslijnen worden opgeheven, in frequentie verlaagd of zodanig worden ingekort dat zij niet meer bij het Centraal Station komen.

De inkrimpingen hebben vooral een financiële reden. Minister Netelenbos, die het leeuwendeel van de aanlegkosten van circa twee miljard gulden betaalt, eist bij de Noord-Zuidlijn een aanmerkelijke verhoging van de kostendekkingsgraad van het openbaar vervoer in en om Amsterdam. Deze efficiencydoelstelling kan slechts worden bereikt door te snijden in tram-, stadsbus- en streekbuslijnen. De maatregelen in de gemeentelijke Netoptimalisatiestudie hebben niet de status van definitieve voorstellen. Zij geven echter wel een reële indicatie van de te verwachten veranderingen in het openbaar vervoer bij de Noord-Zuidlijn. ROVER heeft dit toekomstige aanbod vergeleken met de huidige dienstregeling. Daarbij wordt duidelijk dat het voorzieningenniveau in een aantal delen van Amsterdam en omliggende gemeenten op een lager peil komt te liggen en dat veel reizigers vaker zullen moeten overstappen. Een extra overstap betekent comfortverlies en in veel gevallen ook een langere reistijd.

Enkele voorbeelden met betrekking tot Amsterdam:

• Het centrale deel van de Rivierenbuurt en de omgeving van de Beethovenstraat en de Stadionweg verliezen hun rechtstreekse verbinding met de binnenstad en het Centraal Station (doordat tramlijn 25 wordt opgeheven en de tramlijnen 5 en 24 via de Ceintuurbaanring naar andere stadsdelen worden geleid - dit laatste teneinde tramlijn 3 te kunnen opheffen).
• Delen van Buiksloot en Nieuwendam (in Amsterdam Noord) raken hun rechtstreekse busverbinding met het Centraal Station kwijt.
• In diverse stadsdelen zal een aantal haltes met een lagere frequentie worden bediend dan in de huidige dienstregeling.

Enkele voorbeelden met betrekking tot de regio:

• Op de Amstelveenlijn (ten noorden van Amstelveen-Centrum) wordt het aantal trams gehalveerd, waarbij de rechtstreekse verbinding met enkele gewilde Amsterdamse bestemmingen (Beethovenstraat, Museumkwartier en Leidseplein) komt te vervallen.
• In totaal daalt het aantal interlokale reismogelijkheden per tram en bus van 120 naar 112 per uur, waarbij vooral de achteruitgang van het aantal streekbussen in de richting Waterland - Edam opvallend is.
  
• Van de interlokale verbindingen die nu nog naar het centrum en/of het Centraal Station doorrijden, zal een aanzienlijk deel worden ingekort tot een metrostation in Amsterdam-Noord of -Zuid (dit geldt voor circa 20% van de streeklijnen in noordelijke richting en voor vrijwel alle streekbussen in zuidelijke richting).

ROVER plaatst daarnaast vraagtekens bij de methodiek die de gemeente heeft gehanteerd voor het doorrekenen van de ‘Netoptimalisatie’. Zo is uitsluitend gekeken naar de avondspitsperiode, terwijl vraag en aanbod buiten de spits heel anders van aard zijn. Volgens ROVER is hiermee in de studie onvoldoende rekening gehouden.

De ROVER-afdeling heeft haar commentaar op de Netoptimalisatiestudie en haar verontrusting over het toekomstige voorzieningenniveau vervat in een notitie, die o.a. is gezonden aan de Vaste Kamercommissie voor Verkeer en Waterstaat en de Gemeenteraadscommissie voor Verkeer en Vervoer van Amsterdam. De Tweede Kamer moet nog beslissen over het geld voor de Noord-Zuidlijn; de Amsterdamse Gemeenteraad heeft vorig jaar een motie aanvaard met als strekking dat het voorzieningenniveau van tram en bus niet mag worden aangetast.

Persbericht 21 maart 1999

Terug naar archiefoverzicht